Inkjet groeit fors vanuit smalle basis
De wereldwijde omzet in verpakkingsdrukwerk groeit van 456 miljard euro in 2024 naar 544 miljard euro in 2029. Dat komt neer op een gemiddelde jaarlijkse groei van 3,6%. Digital printing groeit in verpakkingsdruk met 11,5% omzet per jaar, echter nog vanuit een smal aandeel in de totale markt voor verpakkings- en labeldrukwerk. Dat stelde Jon Harper Smith, consultant bij onderzoeksbureau Smithers, 10 april tijdens “Shaping the Future with Packaging”.
Dit congres vond plaats in het Sheraton-hotel op Brussels Airport en werd georganiseerd door Intergraf, de Europese koepelorganisatie van nationale grafische brancheorganisaties. Harper Smith begon met een overzicht van de verschillende soorten bedrukte verpakkingen. Golfkarton, vouwkarton, flexibele verpakkingen van plastic of papier, harde plastic of metalen verpakkingen, plastic tassen, maar ook labels.
In de periode 2025 - 2050 groeit wereldwijd het verpakkingsgebruik, behalve in Europa, waar het verpakkingsgebruik uiteindelijk zal dalen door onder meer het strenge milieu- en klimaatbeleid van de Europese Unie. Onderzoek van Smithers, aangehaald door Harper Smith, wijst op verstedelijking en kleinere huishoudens als drijvende krachten achter het groeiende mondiale aanbod en gebruik van bedrukte verpakkingen.

Brussels Airport.
De Europese verpakkingsmarkt
De komende vijf jaar groeit de markt voor verpakkingsdruk ook in Europa nog wel. De omzet stijgt van €103,8 miljard in 2024 naar €114,6 miljard in 2029. Het jaarlijkse groeitempo van 1,9% ligt hier echter bijna de helft lager dan het mondiale groeitempo van 3,6%. Flexodruk, het dominante proces voor verpakkingsdruk, groeit in Europa jaarlijks in omzet met 1,4%, van €44,0 miljard in 2024 naar €47,2 miljard in 2029. We zien verder nauwelijks verschuivingen in de belangrijkste verpakkingstoepassingen.
Labels, toch vaak gezien als een serieuze groeimarkt, groeien qua marktaandeel slechts van 9,9% naar 10,1%, bijvoorbeeld. En de Europese Commissie kan wel van alles willen, maar qua aandeel plastic in de verpakkingen zien we daar tot 2029 in de prognose van Smithers niets van terug.
Harde kunststofverpakkingen winnen wat marktaandeel, en de flexibele verpakkingen blijven ook een wat steviger groeimarkt. Hier zien we echter een tendens waarbij kunststof wordt vervangen door papier. Het punt met plastic is echter dat het in de ogen van de consument beter aansluit bij diens groeiende behoefte aan gebruiksgemak en productbeleving, zo meldde Harper Smith.

Druk op duurzaamheid
Los van de verpakkingsmaterialen zelf legt allerlei wetgeving een enorme druk op de verduurzaming van de productietechnieken bij (bedrukte) verpakkingen. Harper Smith somde een lange rij voorbeelden op. Minder bekend is wellicht nog de Task Force on Climate-related Financial Disclosures (TCFD): deze ontwikkelt richtlijnen voor bedrijven in onder meer de verpakkingsindustrie om klimaatgerelateerde risico’s en kansen transparant te rapporteren in hun financiële verslagen.
Duidelijk is dat de wetgever steeds meer druk zal leggen op het gebuik van machines en technieken die leiden tot een zo laag mogelijk energiegebruik en een zo beperkt mogelijke uitstoot van broeikasgassen.
Watergebaseerde inkjet
De Smithers-consultant legde uit dat allerlei innovaties daadwerkelijk een duurzamere productie mogelijk maken. Zo is er een sterk toenemend gebruik van LED UV-droging bij stralingsuithardende inkten. Ook watergebaseerde inkten winnen snel terrein in de verpakkingsindustrie. Een voorbeeld is de VariJET 106 van Koenig & Bauer Durst: een inkjetpers die gebruikmaakt van watergebaseerde inkten voor het bedrukken van vouwkarton.
Over inkjet in de verpakkingsindustrie gesproken: de nieuwe ontwikkeling van nozzle-level recirculatie in inkjetprintkoppen bevordert de toepassing van watergedragen inkten, doordat verstopping wordt voorkomen, waardoor de inktstabiliteit tijdens het printproces verbetert. Verder zorgen de technieken Near Infrared (NIR) drying en selectieve golflengte-droging voor een snellere droging van watergedragen inkten, zonder impact voor het substraat.
Harper Smith verwacht vanwege dergelijke innovaties dat watergedragen inkten een verdere snelle groei gaan doormaken in de wereld van verpakkingsdruk.

Eenzijdige focus op inkjet
Vervolgens ging hij in op belangrijke trends in het bedrukken van verpakkingen. Technieken als flexodruk en offset staan natuurlijk bepaald niet stil. Automatisering bij het instellen, het kleurbeheer, het drukken, de kwaliteitscontrole, automatische plaatwissels met toepassing van robots, het is allemaal al mogelijk. En zo zien we ook bij de analoge druktechnieken sterk verbeterde productiesnelheden en efficiëntie, en een verminderd energiegebruik. Daarnaast zien we verbonden automatisering door koppeling van machines aan productie- en bedrijfssoftware.
Maar Harper Smith focuste toch vooral op inkjet. Dat wordt met name toegepast bij drukgevoelige labels, en toenemend ook bij het bedrukken van golfkarton, vouwkarton en flexibele verpakkingen, vaak van e-commerce startups, die met kleienere aantallen werken. De focus op inkjet leverde vanuit het publiek enkele kritische vragen op. Waarom sprak Harper Smith nauwelijks over flexo als de grootste verpakkingsdruktechniek?
Die kritiek was begrijpelijk: terwijl digital printing - inkjet en HP Indigo - in verpakkingsdruk en vooral labels procentueel veel sneller groeit dan het marktgemiddelde van de verpakkingsdruktechnieken, is het goed om vier dingen op te merken:
- Ook in 2029 omvat "digital print" maar ongeveer 4% van de totale markt van verpakkings- en labeldruk, in termen van waarde (en veel minder in termen van volume).
- In volume blijven ook alle analoge druktechnieken in verpakkingen tot 2029 doorgroeien, dus naast flexo ook offset, diepdruk en de overige druktechnieken die in deze sector worden toegepast. Dit komt omdat de totale wereldmarkt voor verpakkingsdruk met 3,6% groeit.
- Flexodruk blijft de veruit grootste druktechniek in verpakkingen, en staat in termen van waarde voor bijna 40% van de totale markt voor verpakkings- en labeldruk.
- In diverse marktsegmenten binnen verpakkingen zien we een sterke toename van hybrid printing, waarin de voordelen van analoog en digitaal drukken (met name ook variabel printen) worden gecombineerd.

blijven echter ook flexo, offset en zelfs diepdruk doorgroeien. (Bron: Smithers)
Interessante machines
Harper Smith noemde - hoewel ook naar eigen zeggen enigszins willekeurig - een aantal interessante machines voor verpakkingsdruk:
- De Packsize EFI Nozomi X5 biedt een alles-in-één oplossing: printen, snijden, rillen, lijmen en assembleren gebeuren op één lijn. Met fanfold karton in vier formaten kunnen ruim 30.000 doosformaten on demand worden geproduceerd. Dit maakt just-in-time productie mogelijk, dicht bij de eindgebruiker, wat afval, opslag en transportkosten drastisch vermindert. Deze machine gooide terecht hoge ogen op Drupa 2024.
- De HP Indigo V12 is een digitale pers voor labelproductie tot 120 m/min, met zes kleuren en uitbreiding tot twaalf op de machine. Dankzij de hoge snelheid en precisie is het volgens Harper Smith een gamechanger voor etikettendruk. Verdere ontwikkeling richt zich op flexibel verpakkingsmateriaal.
- De Landa S11P: geschikt voor verpakkingsdrukwerk in B1-formaat met extreme snelheden voor digitaal (nanografi sch) printen: tot 11.200 vel per uur. De ultradunne, indirect aangebrachte inktlaag droogt snel, wat ideaal is voor karton en andere verpakkingsmaterialen. Deze combinatie van hoge productiviteit en beeldkwaliteit, met de voordelen van digitaal drukken zoals “on demand” en “gepersonaliseerd”, maken deze machine aantrekkelijk.
- De Canon varioPRESS iV7: met een snelheid tot 8.700 B2 4/0 vellen per uur, is deze machine geschikt voor o.a. kartonverpakkingen. Met in-house ontwikkelde watergedragen inkten combineert de pers milieuvriendelijkheid met kwaliteit.
- Fujifilm JetPress 750S en FP790: watergebaseerde inkjetpersen met snelle infrarood droging, geschikt voor het bedrukken van papier & karton respectievelijk flexibele verpakkingen.

E-commerce meets digitale verpakkingsdruk
De voortgaande groei van e-commerce biedt grote kansen voor de groei van verpakkingsdruk. Verpakkingen vormen een essentieel onderdeel van de merkbeleving. Digitale druktechnologie maakt het mogelijk om verpakkingen te personaliseren, in kleine oplages te produceren en snel te reageren op marketingcampagnes of seizoenen.
Dit opent de deur naar unieke, op maat gemaakte verpakkingen die consumenten verrassen en binden. Klanten worden geïnspireerd door - én delen opvallende dozen en verpakkingen via sociale media. Dat vergroot de zichtbaarheid van merken, wat leidt tot meer aankopen.
Voor drukkerijen betekent dit een gedeeltelijke verschuiving van standaardproductie naar hoogwaardige, flexibele oplossingen met toegevoegde waarde. Vooral voor merken die zich online onderscheiden, is de verpakking het eerste fysieke contactmoment met de klant, en dus van strategisch belang. E-commerce en digitaal drukken vormen samen dus een krachtig duo voor groei en innovatie in de verpakkingssector.
Tekst: Wim Danhof. Foto boven: Digitaal bedrukte vouwkartonnen verpakking op de Fujifilm Jet Press 750S.
Wil je het nieuwste PRINTmatters magazine thuis ontvangen? Neem een proefabonnement