Tentoonstelling “Karel Martens - Unbound” in Stedelijk Museum Amsterdam
In het Stedelijk Museum in Amsterdam is nog tot 26 oktober 2025 het eerste grote overzicht te zien van de Nederlandse grafisch ontwerper Karel Martens (1939). Martens staat bekend om zijn eigenzinnigheid en om zijn speelse en experimentele manier van werken. ‘Hij heeft de manier waarop we kijken naar vormgeving, boekontwerp en typografie volledig veranderd.’
‘Voortkomend uit een modernistische traditie, met voorgangers als Piet Zwart, H.W. Werkman en Willem Sandberg, vormden vanaf de jaren zestig Wim Crouwel, Jan van Toorn en Karel Martens de Grote Drie op grafisch gebied’, aldus Het Stedelijk in de aankondiging van de overzichtstentoonstelling. ‘Waar Wim Crouwel bekend stond om zijn functionele grid, dienstbaar aan de inhoud, Jan van Toorn zijn activistische en persoonlijke inslag liet zien, heeft ook Karel Martens als experimentele, onderzoekende en autonome maker de manier waarop we kijken naar vormgeving, boekontwerp en typografie volledig veranderd. Met zijn “onderzoekende” manier van ontwerpen is hij een voorloper geweest.’
‘Een groot voorbeeld’
Rein Wolfs, directeur van het Stedelijk Museum Amsterdam, noemt Martens een groot voorbeeld: ‘Het Stedelijk heeft een belangrijke geschiedenis met grafisch ontwerp, en we zijn trots dat we deze bijzondere ontwerper straks een groot podium bieden. Karel is letterlijk Unbound: de titel van de tentoonstelling verwijst naar het ongebonden boek, maar ook naar Karels vrije en grenzeloze manier van werken, en het feit dat hij een van de eerste echt autonome grafisch ontwerpers was. Daarmee is hij nog altijd een groot voorbeeld voor de generaties die na hem komen.’
Strandhuisje en wegdek-ontwerp
De tentoonstelling bestaat uit meer dan 300 werken uit het oeuvre van Martens. Er is een compleet overzicht te zien van zijn avontuurlijke belettering voor gebouwen, zoals die voor het Nederlands Danstheater in Den Haag. Daarnaast zijn alle nummers van architectuurtijdschrift OASE en door hem ontworpen boeken, typografie, postzegels, telefoonkaarten en behang te bezichtigen. Ook is een van zijn strandhuisjes nagebouwd, onderdeel van Couleurs sur la plage in Le Havre (2017), voorzien van een kleurensysteem dat Martens via algoritmes baseerde op het oprichtingsdocument van de stad uit 1517. De door hem ontwikkelde Icon Viewer zet via een groot scherm live beelden om in Martens’ icoonpixels, in dezelfde zaal is ook het wegdek-ontwerp te zien dat hij in 2024 voor Amsterdam maakte om de snelheidslimiet van 30 km zichtbaar en voelbaar te maken.
De tentoonstelling “Karel Martens - Unbound” in het Stedelijk Museum Amsterdam is nog t/m 26 oktober 2025 te zien. Het museum is dagelijks geopend van 10.00 tot 18.00 uur. Bezoek de website voor meer informatie.
Bron: Stedelijk Museum Amsterdam. Foto boven: Zaaloverzicht, Karel Martens – Unbound, Stedelijk Museum Amsterdam, 2025. Foto: Peter Tijhuis
Ontvang iedere week de gratis PRINTmatters nieuwsbrief in je inbox
