Prinsjesdag Peiling 2025: weinig vertrouwen in politiek en bestuur
Ondernemers zijn dit jaar duidelijk negatiever over de Nederlandse economie dan vorig jaar. Dat blijkt uit de jaarlijkse Prinsjesdag Peiling van VNO-NCW en MKB-Nederland die is uitgevoerd door KiesKompas. Volgens de ondernemersorganisaties is de politieke chaos funest voor het investeringsklimaat. Bijna de helft van de ondernemers zegt investeringsbeslissingen in 2025 te laten afhangen van het overheidsbeleid, maar in Den Haag worden maar geen belangrijke knopen doorgehakt, zo zeggen zij. ‘Terwijl investeringen broodnodig zijn om het in Nederland te kunnen blijven verdienen.’
Bijna drie van de tien ondernemers (29%) noemen de Nederlandse economie momenteel (zeer) slecht. Vorig jaar was dit één op de zes (16%). In alle sectoren wordt de economie minder positief beoordeeld, en ook de verwachtingen over de toekomstige ontwikkeling zijn somberder.
Zes van de tien ondernemers positief over situatie eigen bedrijf
Over hun eigen bedrijf blijven ondernemers beduidend positiever dan over de economie als geheel. Ruim 62% beoordeelt de huidige situatie van hun bedrijf als (zeer) goed, dat is iets minder dan de 66% vorig jaar. Vooral ondernemers in de Energie, (Maak)Industrie en Transport en logistiek geven vaker een (zeer) negatieve beoordeling. Daarnaast heerst er brede zorg over het ondernemingsklimaat. Ruim zes op de tien ondernemers ervaren het huidige klimaat als (zeer) slecht en evenveel ondernemers zijn (zeer) somber over hoe het ondernemingsklimaat zich in de komende 12 maanden gaat ontwikkelen.
‘Zorgwekkend, maar niet verrassend’
Ondernemers zijn op alle onderdelen van de peiling negatiever dan een jaar geleden. VNO-NCW en MKB-Nederland vinden dat zorgwekkend, maar niet verrassend. ‘Er is een stille exodus gaande van investeringen. Dat bedrijven sluiten of productie afschalen is zichtbaar. Maar wat mensen niet zien is dat bedrijven massaal besluiten om niet meer te investeren in ons land. Dat is een sluipmoordenaar voor de banen van onze kinderen en kleinkinderen en de belastinginkomsten waarvan zij alles moeten betalen’, zegt voorzitter Ingrid Thijssen van VNO-NCW.
Betrouwbaarheid en stabiliteit
Het vertrouwen in politiek en bestuur is laag: in vrijwel alle sectoren zegt negen op de tien ondernemers ontevreden te zijn over de betrouwbaarheid en stabiliteit. Acht op de tien vinden bovendien dat de politiek onvoldoende oog heeft voor ondernemers. Bijna de helft laat zijn investeringsbeslissingen afhangen van het overheidsbeleid. Daarbovenop maakt meer dan de helft zich zorgen over de gevolgen van internationale politieke spanningen. Op dit moment zien ondernemers het toekomstig verdienvermogen en woningbouw als de grootste algemene uitdagingen voor Nederland.
Koek vergroten
De ondernemersorganisaties roepen de politiek op om de economie weer op één te zetten. ‘Een goed draaiende economie is een voorwaarde voor al het andere dat we belangrijk vinden. Het gaat om het huishoudboekje van Nederland. We moeten het eerst kunnen verdienen voordat we het kunnen verdelen. Hoe vergroten we de koek, daar moet het nu over gaan’, aldus voorzitter Jacco Vonhof van MKB-Nederland.
Stemkeuze afhankelijk van oplossingen
Bedrijven van klein tot groot ervaren een stapeling van knelpunten die dat ondernemingsklimaat onder druk zet en waardoor het steeds lastiger ondernemen is in ons land. Regeldruk staat nog altijd op de eerste plaats, maar ook de hoge loon- en energiekosten, problemen met vergunningverlening (stikstof) en toegang tot het stroomnet (netcongestie) spelen veel ondernemers parten. Ondernemers geven in groten getale (80 procent) aan dat zij hun stemkeuze op 29 oktober aanstaande in hoge mate laten afhangen van de oplossingen die politieke partijen voor hen hebben.
Het onderzoek
Het onderzoek werd van 23 juli t/m 25 augustus uitgevoerd onder een representatieve groep van ruim 4.000 ondernemers en bestuurders. Hen werd gevraagd hoe zij kijken naar de Nederlandse economie, het ondernemingsklimaat en hun eigen bedrijf. Ook de knelpunten die zij in de praktijk ervaren, hun verwachtingen en wensen voor een nieuw kabinet kwamen aan bod.
De volledige resultaten van de Prinsjesdag Peiling 2025 zijn hier te bekijken en te downloaden.
Bron: VNO-NCW.
Ontvang wekelijks de gratis PRINTmatters nieuwsbrief in je inbox
